graphic designer & PhD candidate
drawing towards
moral ecologies
of care
an artistic PhD project into the meaning and potential of co-creative artistic practices in contexts of care
PhD project
Session @ CERC conference 2025, image: Thomas de Wit
Hoe kan artistieke co-creatie bijdragen aan nieuwe concepten en praktijken van zorg en kunst?
Marielle Schuurman onderzoekt Co-creative Artistic Research Ecologies, die onderdeel zijn van het programma Creating Cultures of Care. In zogenaamde CARE-labs werken kunstenaars en ontwerpers samen met bewoners, cliënten, professionals, beleidsmakers, studenten en onderzoekers, rondom vragen als ‘wat betekent het om te leven met dementie?’ of ‘wat kan muziek betekenen voor verpleegkundigen, patiënten en hun naasten, na een ingrijpende operatie?’
Deze artistieke praktijken brengen niet alleen op individueel niveau, maar ook in de onderlinge relaties veel teweeg, voor alle betrokkenen. Vanuit perspectieven uit zorgethiek en zorgesthetiek zoek ik antwoorden op vragen: Hoe ontstaan hier nieuwe concepten en praktijken van zorg én kunst? En hoe kan dit ook leiden tot institutionele veranderingen en misschien zelfs tot een meer zorgzame samenleving?
Promotoren: Louis van den Hengel (UvH), Merel Visse (UvH), Walter van Andel (HKU)
Drawing towards moral ecologies of care is als ‘artistic research PhD’ onderdeel van Meaningful Artistic Research, een samenwerking van HKU met de Universiteit voor Humanistiek.
The purpose of a research question is not concerned with exacting an answer. In fact it is not about an answer at all. The function of the question is to open up a space and lend a hand in this enquiry rather than being understood as an instrument of enframing.
Barbara Bolt
My design practice is about creating space for collaborative making and reflecting, on moral issues concerning care. Within a moral-artistic setting, everyone becomes co-creator, related to eachother, the material and the surrounding environment.
Materials play a crucial role.
It matters what materials are chosen. Or not? What are the qualities of paper? Of fabric? How do
abstract concepts become tangible or foster new persepctives?
Results of my interventions are images, language and tactile objects, emerging from co-creative inquiry. Co-creating a Lexicon of Care
Door middel van borduren en appliqueren onderzochten we samen hoe zorg beleefd, gemaakt en verwoord wordt. Naar aanleiding van de gemaakte beelden gingen we vervolgens in gesprek Woorden als transdisciplinair en verantwoordelijkheid kregen vorm in stof en steken, terwijl we ondertussen de ermee samenhangende 'concerns' – spanningen en vragen binnen zorgpraktijken – verder verdiepten. Het was een dag van reflectie, co-creatie en verbinding.
Door samen te reflecteren op de beelden, kwamen de woorden vanzelf en maakten we een eerste begin met het Lexicon of Care: een lexicon dat taal kan geven in het nieuwe en soms zo verwarrende gebied van co-creatieve kunst-zorgpraktijken.
De artistieke invulling van deze dag gaf ik vorm in samenwerking met Nina Goedegebure.
Elements of C/AIR
Wat gebeurt er als een kunstenaar tijdelijk deel uitmaakt van een zorginstelling, zoals een verpleeghuis voor mensen met dementie? Als (tijdelijke) bewoner, als iemand die meebeweegt in de dagelijkse routines van zorgprofessionals, als iemand die onderdeel wordt van het meubilair in de gemeenschappelijke koffieruimte, of als meewerkend lid van een zorgteam? Niet om iets op te lossen, aan de kaak te stellen of mooier te maken, maar om vanuit aanwezigheid en een open blik waar te nemen wat er leeft en vanuit verbeeldingskracht ruimte te maken voor nieuwe perspectieven. Deze kunstenaars worden gedreven door zorgzaamheid én nieuwsgierigheid naar wat er kan ontstaan als de wereld van kunst en zorg elkaar werkelijk ontmoeten.
We werken aan een artikel om onze ervaringen en bevindingen te delen. Voor kunstenaars die graag in de zorg zouden willen werken, voor bestuurders van een zorginstelling die graag met een kunstenaar samen willen werken, voor beleidsmedewerkers en collega onderzoekers. We presenteren geen gestructureerde routekaart van A naar B, maar schetsen de contouren van een landschap, met daarin een aantal elementen die zich voortdurend tot elkaar verhouden en wijzen de spannende plekken aan.
Wie de gebaande paden kan laten voor wat ze zijn en de moed heeft om te blijven, juist als het ongemakkelijk wordt, wacht een bijzonder mooie reis langs nieuwe mogelijkheden die zich openen op het snijvlak van kunst, zorg en betekenis.
Re-imagining care through artistic practice
Re-Imagining Care through Artistic, Creative-Led Practice Research: A Multifaceted Panel
chair: Merel Visse
This panel brings together four PhD artist-researchers who utilize creative and practice-led approaches to explore the multifaceted nature of care. Through presentations and interactivity, they invite you to experience and reflect on the ethics of care within their artistic, design, and scholarly practices. By intersecting themes of artistic practice, care, and ethics, this panel offers a unique perspective on the role of creative research in shaping more humane and meaningful care practices.
Ethics, Aesthetics and Repair
We maakten een logo, een website en het papieren programma voor het congres, inclusief een zeemeerminstaart (of zijn het er twee?) als een ode aan leven en werk van Selma Sevenhuijsen, belangrijke pionier in de zorgethiek.